Кәдімгі мойыл

Кәдімгі мойыл
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер (unranked) Қос жарнақтылар Тұқымдасы: Раушангүлдер тұқымдасы Тегі: Мойыл (Padus) Түрі: Кәдімгі мойыл
Екі-есімді атауы
Prunus padus

Кәдімгі мойыл (лат. Prunus padus) - раушангүлдер тұқымдасы, мойыл туысына жататын бұталы өсімдік.

Ботаникалық сипаты

Гүлдеген кезі

• Биіктігі 10-17 м, бұтақ шоғыры қалың, жайқалып тұрады.
• Жапырағы сопақша, кезектесе орналасқан, жиегі ара тісті.
• Гүлдері ұсақ, ақ, кейде қызғылт түсті, 8-12 см-дей болатын шашақ гүлшоғырына топталған.
• Жемісі сүйекті, қоңыр, қызғылт, қара түсті. Мамыр-маусым айларында шешек атып, шілде-тамызда жеміс салады.

Өсетін жері

Су қоймаларының, көлдердің, өзендердің жағаларында, бұталардың арасында, ормандардың шеттерінде өседі.

Құрамы

Құрамында алма, лимон қышқылдары, илік заттар, эфир майлары, қант, тұқымында, гүлдерінде, жапырағында, қабығында амигдалин дейтін гликозидтер бар. Амигдалин глюкозаға және синиль қышқылына ажырайды. Синиль қышқылы - адам организмі үшін аса улы зат.

Емдік қасиеті және қолданысы

Халық медицинасында кәдімгі мойылдың жемістерінен жасалған тұнбалар іш өткенді қойдыратын дәрі ретінде пайдаланылады. Гүлдерінен жасалған тұнбаны көз ауруларын емдеуге қолданады. Өкпе ауруларын өсімдіктің гүлдері мен жапырақтарынан жасалған тұнбамен емдейді. Жас бұтақтары қабығының қайнатындысын тер шығаратын дәрі ретінде қолданады, ал тұнбасымен ревматизмді емдейді.